Bezmi Alem Vailde Sultan
Bezm_i Âlem Sultan (1807—2 Mayıs 1853) Osmanlı Padişahı II. Mahmut'un 2. eşi ve Padişah Abdülmecit'in annesidir. (Bezm-i Âlem, dünya meclisi, sohbet toplantısı anlamına gelmektedir.)
Mersin’in İlk Sahibini Tanıyalım.
Şinasi Develi
Bezm-i Âlem Kadın Efendi, Sultan Mahmut’un eşidir. Sultan Mahmut ölünce, oğlu Abdülmecit 01.07.1839 da Padişah olmuştu. Kadın Efendi sıfatı da, Valide Sultan’a dönüştü. Abdülmecit 16 yaşında Padişah olduğu için, annesi ona yol göstermek için gayret sarf ediyordu. Valide Sultan; duygulu, hayırsever bir Osmanlı Hanımefendisi idi.
Sultan Mecit tarafından Adana Valiliğine gönderilen bir 1855 tarihli FERMAN belge olarak bir kanıttır. Ferman, Mersin henüz bir köy iken sahil bölümünde başlayan bir yağmanın, İstanbul’a intikali üzerine çıkarılmıştır. Özetle:
“İstanbul’da Defterhane-i Amirede Mersin İskelesi ve Kariyesi hakkında bir kayıt olmadığı gibi bir Vakıf arazi-i Miriye dahilinde olup olmadığı anlaşılamaması üzerine Evkaf Nazırı MÜŞİR HACI AHMET HASİP PAŞA tarafından Bab-ı Ali’ye verilen bir takrirde bu gibi kumluk yerlerin İzmir ve başka yerlerde olduğu gibi Bezm-i Alem Valide Sultan Vakfına verilmesi ve bu suretle işbu evkaf varidatının da artacağı beyan edilerek” denilmek suretiyle Vakfın tesisi Ferman edilmiş bulunmaktadır.
Tarihi Anıt’a gelince:
Eski Cami ve önündeki çeşmenin kitabesinde de aynen “Maderi Valide Sultan Mecid’in vakfına bahşeyledi” denilmekte ve son satırında da Şahsı Alem “çeşme yaptı Bezm-i Âlem ruhuna” denilmek suretiyle buraların Valide Sultan Vakfı olduğu tespit edilmiştir. Çeşmenin yapıldığı tarih 1865, Caminin yapıldığı tarih ise, 1870’dir.
Belge: 1855 tarihli Ferman ve 1865 tarihli halen mevcut Kitabeye dayanmaktadır.
Bezmialem Sultan 2 Mayıs1853 tarihinde Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etti ve Divanyolu'ndaki II. Mahmud Türbesine gömülmüştür.
Sultan’ın başlattığı cami inşaatı henüz tamamlanmamıştı. Oğlu I. Abdülmecit, Garabet Balyan'ın mimarlığı altında inşaatı tamamlattırmış ve annesinin anısına 1855 yılında Bezmialem Valide Sultan Camii adı altında hizmete açmıştır. Cami zamanla Dolmabahçe Sarayı’na yakınlığı nedeniyle Dolmabahçe Camii olarak anılmağa başladı.
Bir Gürcü kızıydım, Osmanlı Sarayı’nda Valide Sultan oldum.
İyilik yapmayı çok severdim; öyle ki adıma kurulan vakfın eli Mersin’e kadar uzandı.
Queen Bezmi Alem (1807-2 May 1853) is the wife of Ottoman King Mahmut II and King Abdulmecit’s mother. (Bezmi Alem, means the world assembly, conversation meeting). Let’s meet the first owner of Mersin. The lady Sinasi Develi Bezm-i Alem is the wife of King Mahmut. When King Mahmut died, his son Abdulmecit became the King on 01.07.1839. Her title of “Lady” turned into the title of Queen Mother. Because Abdulmecit became the king at the age of 16, his mother was showing efforts to lead him. Queen Mother was an emotional Ottoman Lady who loved charity donations. The Decree dated 1855 sent to Adana Governorship by King Mecit is the proof of this as a document. The decree was written due to the notification of “a looting that had started on the shore sections Mersin while it was still a village”, to Istanbul. In a nutshell the decree consitituted: “Upon realization of the fact that there were no records regarding the Mersin Pier and Chora in the Registers in Istanbul and upon the fact that it was not able to decide whether the land there belonged to Demesne Lands Foundation or not; in an evaluation given by Pious Foundations Minister MUSIR HACI AHMET HASIP PASA by saying such sandy places in Izmir or else places should be given to Bezmi Alem Queen Mother Foundation [Bezm-i Alem Valide Sultan Vakfı] and thus the income of the pious foundation would increase.” When it comes to the Historical Monument: On the inscription of the old mosque and the fountain, it was exactly written that: “Queen Mother, mother of King Mecid donated this.” and in its last line, it has been detected to be written that The Alem person made “a fountain be established for the sake of her soul.” By saying so, it has been determined that these places belonged “Queen Mother Foundation.” The year, in which the fountain was made is 1865 and the year, in which the mosque was done is 1870. The document: is based on a Decree dated 1855 and an inscription dated 1865.
Bezmi Alem Queen Mother died in Dolmabahce Court on 2 May 1853 and she was buried in Shrine of Mahmut II. in Divanyolu.
The mosque that the Sultan started was not been able to be completed yet then. Her son Abdulmecit I. made the construction of the mosque under the architecture of Garabet Balyan finished and in the memory of his mother, he made the mosque opened with the name Bezmialem Queen Mother Mosque and made it open for the service. Later on, due to its closeness to Dolmabahce Court, it started to be called as Dolmabahce Mosque.
I was a Georgian girl, I became a Queen Mother in the Ottoman Court.
I used to like the benevolence; so much so that the foundation named in my name – reached Mersin.
